Đá để pha trà là thứ đá cây được xếp ngổn ngang dưới nền nhà... Còn nước để pha là nước lã, thực chất là nước giếng khoan chứ không phải là nước máy.

Ở TP.HCM, trà đá thường là thức uống miễn phí. Có lẽ chính đặc tính miễn phí này đã dẫn đến "công nghệ” làm trà đá hết sức mất vệ sinh tại nhiều quán ăn bình dân.

"Công thức" trà đá

Không tin vào "công thức” trên do một người từng làm tiếp viên quán cà phê "bật mí”, nhưng lại bán tín bán nghi trước lời giải thích của người này: "Hàng ngày quán cà phê tiêu thụ bao nhiêu trà đá, lại hoàn toàn miễn phí, ai hơi đâu mà đun nước sôi để nguội rồi pha trà”, PV quyết định xin làm phục vụ tại một quán nhậu để tìm hiểu thực hư.

Trà đá = nước lã + đá + nước cốt trà

Sau hai ngày trong chân phục vụ tại một quán nhậu ở Thủ Đức, được trực tiếp làm nhân viên pha chế… trà đá, tôi choáng váng vì nhận ra thức uống "thơm ngon lại miễn phí” mà hàng ngày bao nhiêu "thượng đế” vẫn dùng thực tế chỉ là nước lã có pha trà.

Trà để đun lấy nước cốt là loại trà cám rẻ tiền. "Tiền đâu mà mua trà sen, trà nhài. Mấy ổng nhậu vô rồi trà gì chẳng như nhau" – bà chủ quán bật mí. Để đánh lừa khứu giác của thực khách, chủ quán cho pha thêm một ít trà nhài để tạo mùi thơm dễ chịu.

"Thùng trà” kế miệng… bồn cầu!

Kinh hoàng nhất là công đoạn "pha trà". Một chiếc thùng chứa nước lớn đã xỉn màu được xả đầy nước giếng khoan đặt trong…nhà vệ sinh của quán.

Trà cốt được chế vào theo đúng tỉ lệ. Sau đó, cây đá to bự được đặt nguyên vào giữa thùng nước trà (đá cây vốn được dùng để ướp lạnh thực phẩm chứ không được phép dùng để uống trực tiếp).

Một thùng trà đá được đặt kế bên miệng… bồn cầu

Để đánh lừa thực khách, trà được pha bằng nước tinh khiết, chủ quán thực hiện khâu "nước cũ bình mới": Hỗn hợp trà cốt + nước lã được rót vào một chiếc bình 20 lít đựng nước uống đóng chai trông rất… hợp vệ sinh. Sau khi được đổ đầy trà, bình này được đặt ngay ở quầy pha chế, chế biến đồ ăn của quán.

Bác sĩ Lê Văn Nhân - Phó Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM cho biết, nước đá bẩn là nguồn lây bệnh nguy hiểm. Trong đó các loại vi khuẩn phổ biến như E.Coli, Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) là nguyên nhân gây nhiều bệnh như tả, lị, thương hàn, nhiễm trùng…

Luật không sát, khó quản lý

Không phải quán nhậu, quán nước, quán ăn nào cũng sử dụng đá tinh khiết để pha chế đồ uống. Nhiều quán sử dụng chính đá cây để pha đồ uống cho khách. Việc quản lí các cơ sở sản xuất đá tinh khiết đã khó, việc quản lí các cơ sở sản xuất đá cây còn khó hơn do hiện nay có rất nhiều cơ sở nhỏ lẻ mọc lên.

Nước để pha trà mất vệ sinh, đá để pha trà cũng không hề tinh khiết, trà đá trở thành hỗn hợp nước uống hết sức mất vệ sinh.

Sau khi đã được "pha chế”, hỗn hợp đá + nước cốt trà + nước lã được cho vào bình đựng nước uống đóng chai để đánh lừa thực khách

Bác sĩ Nhân cho biết, hiện nay vẫn chưa có quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất nước đá.

Để kiểm tra và xử phạt các cơ sở sản xuất nước đá mất vệ sinh, phải dựa vào các quyết định sau: quyết định số 01/2005/QĐ-BYT ngày 7/1/2005 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành "Quy định điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, chế biến nước giải khát” (tức là coi nước đá như một loại nước giải khát – PV);

Quyết định số 39/2005/QĐ-BYT ngày 28/11/2005 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành "Quy định về các điều kiện vệ sinh chung đối với cơ sở sản xuất thực phẩm” (tức là coi nước đá như một loại thực phẩm – PV).

Ngoài ra, nước để làm đá phải đảm bảo Tiêu chuẩn Việt Nam 6096:2004 về nước uống đóng chai.

Như vậy, chỉ riêng về nước đá đã có tới 3 quy chuẩn để quy định chất lượng, nhưng việc kiểm tra, xử lí các trường hợp vi phạm vệ sinh trong quá trình sản xuất vẫn không dễ dàng.